1999 yılında İtalya’nın Greve in Chianti kentinde kurulan Cittaslow Birliği nüfusu 50.000 altında olan kentlerin üye olabildiği uluslararası bir belediyeler birliğidir. Birliğe üye olmak için birliğin belirlediği kriterleri gerçekleştirmek için projeler geliştirmek ve uygulamak gerekmektedir. Kentlerin kriterler çerçevesinde yaptığı çalışmalar puanlanmakta ve bir kentin üye olması için 50 ve üzerinde puan alması gerekmektedir. 1999 yılında birliğin belirlediği kriterler, birliğin sadece İtalya veya Avrupa’da değil bütün dünyada yayılması sonucu daha evrensel bir hale getirilmeye çalışılmıştır. Uluslararası Bilim Komitesi tarafından yapılan çalışmanın Birlik tarafından onaylanmasının ardından geçerli olan yeni kriterler ilk aşamada deneme amaçlı bir sene deneme süresine tabi tutulacaktır.
- Yeni kriterlerin eskilerinden en önemli farklılıklarından biri perspektif ve zorunlu kriterlere yer verilmesidir. Zorunlu kriterler o konuda yapılan çalışmaların mevcudiyetinin zorunlu olduğu kriterlerdir ve kriter listesinde bir asteriks (*) ile belirtilirler. Perspektif kriterler ise iki asteriks ile belirtilen (**) ve aday kent tarafından geleceğe yönelik daha kesin ve imtiyazlı taahhütlerin benimsendiği kriterlerden oluşmaktadır. Perspektif kriterler, gerçekleştirilmeleri durumunda, yer aldıkları kriter başlıklarında %15 oranında puan artışı sağlarlar.
- Belediyenin gerçekleştirdiği veya başlattığı projeler, programlar veya planlar üzerinden değerlendirilen kriterlerin puanlamasında projenin ne zaman başlatıldığı, ne kadar başarılı olduğu dikkate alınacaktır.
- Başvuru dosyası word formatında, kriterin adı ve altında o kriter çerçevesinde yapılanların yer alacağı şekilde hazırlanmalıdır. Kriterler çerçevesinde gerçekleştirilen etkinlikler hakkında fotoğrafların kullanılması gerekmektedir.
- Başvuru dosyası hazırlanırken kriterler hakkında gerçekleştirilen faaliyetler belgelenmelidir. Belediyenin yaptığı yazışmalar, meclis kararları, alınan raporlar, düzenlenen toplantı tutanakları veya fotoğrafları ek belge olarak ayrıca sunulmalıdır. Bu belgeler ait oldukları kriterin numarasını belirtecek şekilde bir ek klasöre yerleştirilmelidir. Örneğin başvuru dosyasında su temizliğinin belgelenmesi kriteri çerçevesinde ilgili kurumdan alınan su analiz raporlarına 1.2 başlığı altında ek dosyada yer verilecektir. Ek dosyadaki bu belgeler taratılarak bir cd/dvd içinde de teslim edilecektir. Ek dosyası İngilizceye çevrilmeyecektir.
- Kriterlerin puanlanmasında o kriter çerçevesinde yapılan çalışmaların seviyesi de dikkate alınmaktadır.
- Örneğin hava kirliliği için hiçbir şey yapmayan kent puan alamayacak, hava ölçümü yapıp, havanın temizliğini analiz raporlarıyla belgeleyen kent tam puan alabilecektir. Hava ölçümü yapılması için meclis kararı alan ancak henüz yapmayan kentler veya hava ölçümü takvimlendirilmiş ama henüz gerçekleşmemiş kentler ara puanlar alacaklardır. Her halükarda yapılan faaliyetler hakkında meclis kararları, yazışmalar, raporlar ve benzeri belgeler kanıtlayıcı belge olarak sunulmak durumdadır.
- Yeni kriter sisteminin getirdiği yeniliklerden biri de ulusal ağlara verilen kriter ekleme yetkisidir. Her ülke kendi şartları doğrultusunda kriter başlıklarına, o başlığın puan değerinin %20’sini geçmeyecek oranda ulusal kriter ekleyebilecektir. Cittaslow Türkiye olarak bu çalışma henüz gerçekleşmemiştir gerçekleştirildiği zaman kriter listesi güncellenerek yayınlanacaktır.
[/vc_column_text][/vc_column][/vc_row][vc_row][vc_column][vc_tta_tour][vc_tta_section i_icon_fontawesome=”” add_icon=”true” title=”Çevre Politikaları” tab_id=”1538120548737-546bfd19-afeb”][vc_column_text]1.1. Hava temizliğinin yasa tarafından belirtilen parametrelerde olduğunun belgelenmesi *
1.2. Su temizliğinin yasa tarafından belirtilen parametrelerde olduğunun belgelenmesi *
1.3. Halkın içme suyu tüketiminin ulusal ortalamayla karşılaştırılması
1.4. Kentsel katı atıkların ayrıştırılarak toplanması *
1.5. Endüstriyel ve evsel kompostlamanın desteklenmesi
1.6. Kentsel ya da toplu kanalizasyon için atık su arıtma tesisinin bulunması *
1.7. Binalarda ve kamu kullanım alanlarında enerji tasarrufu
1.8. Kamunun yenilebilir enerji kaynaklarından enerji üretimi
1.9. Görsel kirliliğin ve trafik gürültüsünün azaltılması
1.10. Kamusal ışık kirliliğinin azaltılması *
1.11. Hane başına düşen elektrik enerjisi tüketimi
1.12. Biyoçeşitliliğin korunması.[/vc_column_text][/vc_tta_section][vc_tta_section i_icon_fontawesome=”” add_icon=”true” title=”Altyapı Politikaları” tab_id=”1538120548772-ce55c7d6-4aee”][vc_column_text]2.1. Kamu binalarına bağlı verimli bisiklet yolları
2.2. Mevcut bisiklet yollarının araç yollarıyla kilometre üzerinden karşılaştırılması *
2.3. Metro ve otobüs durakları gibi aktarma merkezlerinde bisiklet park yerleri
2.4. Özel taşıt kullanımına alternatif olarak eko ulaşım planlanması 1 *
2.5. Engellilere yönelik mimari engellerin kaldırılması *
2.6. Aile hayatı ve hamile kadınlar için girişimler 2 *
2.7. Sağlık hizmetlerine onaylanmış ulaşılabilirlik
2.8. Kent merkezlerinde malların sürdürülebilir dağıtımı 3
2.9. Şehir dışında çalışan şehir sakinlerinin oranı *
1 Elektrikli otobüs, dik yokuşlarda yürüyen merdivenler vb.
2 Kent merkezlerinde ve/veya hastanelerde hamileler için özel park yeri ayrılması gibi
3 Tarihi kent merkezlerinde mal dağıtımı için havayı kirleten araçlar yerine elektrikli veya motorsuz taşıtlar gibi kirlilik yaratmayan taşıtların tercih edilmesi[/vc_column_text][/vc_tta_section][vc_tta_section i_icon_fontawesome=”” add_icon=”true” title=”Kentsel Yaşam Politikaları” tab_id=”1538120551105-13ec8f2f-f143″][vc_column_text]3.1. Kentin direnci için planlama ** [1]
3.2. Kente ait değerlerin iyileştirilmesi, kent merkezlerinin ve kamu binalarının değerlerinin arttırılması için programlar 4*
3.3. Verimli bitkiler ve meyve ağaçları kullanılarak sosyal yeşil alanların iyileştirilmesi ve/veya oluşturulması **
3.4. Kentsel yaşanabilirliğin arttırılması 5
3.5. Marjinal alanların tekrar değerlendirilip kullanılması *
3.6. Vatandaşlara ve turistlere yönelik interaktif hizmetlerin geliştirilmesinde bilgi ve iletişim teknolojilerinden faydalanılması *
3.7. Sürdürülebilir mimari için hizmet masası oluşturulması 6 *
3.8. Kentin internet ağına sahip olması 7*
3.9. Kirleticilerin izlenmesi ve azaltılması 8*
3.10. Tele çalışmanın geliştirilmesi 9
3.11. Kişisel sürdürülebilir kentsel planlanmanın teşviki 10
3.12. Sosyal altyapıyı desteklemek
3.13. Kamusal sürdürülebilir kentsel planlamanın teşviki 11 *
3.14. Kent içindeki kullanışlı yeşil alanların verimli bitkiler ile değerlendirilmesi **
3.15. Yerel ürünlerin ticarileşmesi için alanların yaratılması *
3.16. Atölyelerin korunması ve değerlerinin arttırılması – doğal/yerel alışveriş merkezlerinin yaratılması 12 *
3.17. Yeşil alanlarda kullanılan beton miktarı 13
4 Sokak mobilyaları, turizm levhaları, kentsel peyzaj ve korunması
5 Kentin daha yaşanabilir olması için çalışmalar yapmak. Örnek olarak işe gidiş ve çıkış saatlerinde oluşan trafik sıkışıklığını azaltmak için okulların veya kamu kurumlarının mesai saatlerini kaydırmak. İş yerlerinde kreş açılmasını teşvik etmek de örnek verilebilir.
6 Biyomimari vb.
7 Fiber optik, kablosuz sistemler
8 Gürültü, elektrik sistemleri vb
9 Bilgisayar bağlantısıyla evden çalışma
10 Pasif ev vb
11 Pasif ev vb
12 Tarihi kent merkezlerinde yer alan geleneksel kasap, fırın, bakkal vb. dükkanların desteklenmesi
13 Metre küp olarak
[1] Kentlerin çağımızda karşılaştığı krizlere karşı dirençlerini arttırmak Cittaslow hareketinin odak noktalarından biri haline gelmiştir.
Bu amaçla gerçekleştirilebilecek projeler yerel yönetimlerin yaratıcılıklarına bağlıdır. Bir fikir vermesi açısından aşağıdaki örnekler dikkate alınabilir:
- Kamu binaların enerji tüketimini azaltmak ve özel binaların tüketimlerin azaltılmasını teşvik etmek.
- Yerel yenilenebilir enerji kaynaklarına ulaşabilirliği çoğaltıp, içilebilir suyun gereksiz kullanımını azaltmak.
- Petrol bazlı ürünlerin kullanımını azaltmak.
- Yerel kompostlamayı teşvik etmek
- Verimli bitkiler dikmek (ceviz, elma, fındık, akça ağacı – karbon emisyonu emen yerel bitkiler)
- Yerel yiyecek üretimini teşvik etmek.
- Üretim/dağıtım zincirini kısaltabilmek için her ekonomik sektörde yerel üretimi teşvik etmek.
- Permakültür ilkelerini benimsemek.
- Kentin kendine yeterliliğini göz önüne almak (Örneğin kentin bağımlı olduğu sistemlerden birinin durması sonucu alternatife sahip olup olmaması. Ulaşım sisteminin bir arıza sonucu birkaç gün durmasının kentin geneline olan etkisinin azaltılmasına yönelik çalışmalar gibi.
- Mevcut kriz temalarında çözümlerinin tartışılmasını teşvik etmek ve sonuçları plan haline getirmeden halka sunarak düşüncelerini değerlendirmek. Halkın aktif katılımı çok önemli, bu sayede insanların gruplar oluşturarak toplumun kalanının farkındalıklarının arttırılmasında aktif olarak çalışabilir. Günümüzdeki baskın hayat tarzının insan psikolojisinde gösterdiği etki hafife alınmamalı.
[/vc_column_text][/vc_tta_section][vc_tta_section i_icon_fontawesome=”” add_icon=”true” title=”Tarımsal, Turistik, Esnaf ve Sanatkarlara Dair Politikalar” tab_id=”1538120552548-940e7932-ae05″][vc_column_text]4.1. Agroekolojinin geliştirilmesi 14 ** [2]
4.2. El yapımı ve etiketli veya markalı esnaf/sanatkâr ürünlerinin korunması *
4.3. Geleneksel iş tekniklerinin ve zanaatların değerinin arttırılması *
4.4. Kırsal bölgede yaşayanların hizmetlere erişimini arttırarak kırsal bölgelerin değerini arttırmak 15 *
4.5. Kamuya ait restoranlarda (okul kantinleri, aş evleri vb) yerel, mümkünse organik ürünlerin kullanılması 16 *
4.6. Kişisel kullanımda ve yemek sektöründe tat eğitimlerinin verilmesi ve mümkünse organik yerel ürünlerin kullanılmasının teşvik edilmesi *
4.7. Yerel ve geleneksel kültürel etkinliklerin korunması ve değerlerinin arttırılması *
4.8. Otel kapasitelerin arttırılması 17 *
4.9. Tarımda GDO kullanımının yasaklanması
4.10. Önceden tarım için kullanılmış alanların kullanımı hakkındaki imar planları için yeni fikirlerin varlığı
14 Yerel ürünlerin sertifikalandırılması, kültür müzeleri kurulması
15 Bölgedeki halkının hizmetlere ulaşımını arttırmak
16 Mümkünse yerel organik ürünlerin kullanılması. Okul kantinleri vb
17 Yatak sayısının nüfusa yıllık oranının değerlendirilmesi
[2] Agroekoloji’den kastedilen tarımda ekolojik prensiplerin uygulanması. Bu bağlamda asıl amaç kimyasal ürünlere ve fosil yakıtlara mümkün olduğunca az bağımlı bir “agrosistem” oluşturmak.
Bu metotlar ziraatın iklim değişikliklerine adapte olmasını sağlar, su ihtiyacını %30 azaltır ve enerji giderlerini %60 indirir. Güney Afrika gibi bazı örneklerde gelirin altıya katlandığı gözetlenmiştir. (Kaynak: Oliver De Shutter, “ Agroecology UN Report”, 2011).
Birleşik Milletler Gıda ve Tarım Örgütü de son 50 yılda dramatik bir şekilde artan gıda talebini karşılamak için endüstriyel makinaların kullanılarak üretimin arttırıldığı “Yeşil Devrimi” eleştirmeye başladı. Bu yoğun üretimden bize miras olarak; çevre kirliliği, biyoçeşitliliğin kaybı ve toprağın fakirleşmesi kalmıştır. Yoğun, kimyasal madde kullanılan ve mono kültür (tek türün kullanıldığı) tarım sınırlandırmalı ve rastgele kaynak sömürmeyi terk etmeliyiz. Küçük boyutlu tarımı ve sebze bahçelerinin değerlerini arttırmalı ve tarım koruma metotlarını tekrar canlandırmalıyız. Bunlar arasında toprağın çok derinine inmeden yapılan tarım, yer örtücü bitkilerin sürekli mevcudiyetini sağlamak, tarımdan kalan organik artıkları toprakta bırakmak, ekini belirli aralıklarla değiştirerek toprağa doğal zenginlik kazandırmak, sulama sistemlerini verimli ve dikkatli bir şekilde kurarak su tüketimini azaltmak, gübre kullanımını sınırlandırmak düşünülebili
Misafirperverlik, Farkındanlık ve Eğitim İçin Politikalar
5.1. İyi karşılama 18 *
5.2. Esnafın ve operatörlerin farkındalıklarını arttırmak 19 *
5.3. Yavaş güzergahların mevcut olması 20
5.4. Önemli yönetimsel kararlara tabandan tavana katılım sürecini sağlayacak aktif tekniklerin benimsenmesi
5.5. Eğitimciler, yöneticiler ve çalışanların Cittaslow temaları hakkında sürekli eğitim görmesi **
5.6. Sağlık eğitimleri 21
5.7. Yöre halkına Cittaslow’un anlamı hakkında sistematik ve kalıcı eğitim vermek *
5.8. Cittaslow üzerine yerel yönetim ile çalışan derneklerin aktif varlığı
5.9. Cittaslow kampanyalarının desteklenmesi *
5.10. Cittaslow logosunun internet sayfasında ve antetli kağıt üzerinde kullanımı *
18 Kenti ziyaret edenlere yönelik çalışacak bir karşılama/tanıtım görevlisinin belirlenmesi, görevlendirilmiş kişilerin eğitimi, yönlendirme levhaları, ziyaretçilere uygun altyapı olanakları ve tanıtım ofisleri gibi bu alanda çalışan noktaların mesai saatlerinin düzenlenmesi
19 Fiyatların ve tarifelerin açık bir şekilde sergilenmesi
20 Basılı olarak veya internet sayfasında ve web üzerinde
21 Obezite, diyabet vb. sorunlara yönelik çalışmalar
Sosyal Uyum Politikaları
6.1. Azınlıklara yönelik ayrımcılığa karşı çalışmalar
6.2. Farklı etnik kökene sahip insanların aynı mahallede yaşaması 22
6.3. Engelli kişilerin entegrasyonu
6.4. Çocuk bakımının desteklenmesi
6.5. Genç neslin istihdam durumu
6.6. Yoksulluk
6.7. Toplumsal ortaklıklar/sivil toplum kuruluşların mevcudiyeti
6.8. Farklı kültürlerin entegrasyonu
6.9. Politikaya katılım
6.10. Belediyenin kamu konut yatırımı
6.11. Gençlik faaliyetlerinin yürütüldüğü bir alanların ve bir gençlik merkezinin mevcudiyeti
22 Azınlıkların veya farklı etnisiteye sahip kesimlerin yaşadıkları mahallelerde yaşayan insanların yerleşim yoğunluğu değerlendiriliyor. Örneğin şehrin “normal” bir mahallesinde kilometrekare başına 100 kişi düşerken şehrin “etnik” mahallesinde 300 kişi düşmesi, yerel yönetimin entegrasyon konusunda başarısız olduğu anlamına geliyor ve aday kentin bu kriterden düşük puan almasına neden oluyor.
Ortaklıklar
7.1. Slowfood aktiviteleri ve kampanyaları için destek
7.2. Doğal ve geleneksel yiyecekleri Slowfood veya diğer kurumlar ile desteklemek
7.3. Eşleştirme projelerini desteklemek ve gelişmekte olan ülkelerin Cittaslow ve Slowfood felsefelerinin yayılmasını da sağlayacak şekilde gelişmeleri için işbirliği yapmak
